Επιβλέπων Καθηγητής: Ιωάννης Βελέντζας
Τίτλος: Η παραοικονομία στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1980-2019
Τριμελής Συμβουλευτική Επιτροπή: Ιωάννης Βελέντζας, Νικόλαος Καρτάλης, Ευάγγελος Σίσκος
Περίληψη: Στα πλαίσια της εμπειρικής διερεύνησης, επιδιώχθηκε ο προσδιορισμός της παραοικονομίας στην ελληνική οικονομία για το διάστημα 1980 – 2019 χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία της ζήτησης νομισμάτων και της φυσικής ροής. Επιπλέον, αναζητήθηκαν πιθανές επιδράσεις που άσκησε στα επίπεδά της η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007 – 2009 και η κρίση χρέους της ελληνικής οικονομίας. Η πρωτοτυπία και η συνεισφορά, λοιπόν, της παρούσας μελέτης εστιάζεται στα εξής γεγονότα: (1) διερεύνησε για ένα συνεχές διάστημα 40 ετών το επίπεδο της παραοικονομίας στην Ελλάδα, το οποίο σχεδόν καλύπτει το σύνολο των ετών μετά τη μεταπολίτευση, (2) χρησιμοποιεί τουλάχιστον δύο μεθόδους για την εκτίμησή της σκιώδους οικονομίας και όχι μόνο μία, (3) διερευνά την επίδραση τριών ιστορικών συμβάντων ταυτόχρονα στο επίπεδο της παραοικονομίας (Ευρωζώνη, παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, ελληνική κρίση).
Τα αποτελέσματα της στατιστικής ανάλυσης παρουσίασαν τρεις φάσεις: μία φάση αύξηση της παραοικονομίας, μία φάση περιορισμού της και μία φάση σταθεροποίησης σε υψηλότερα επίπεδα. Η πρώτη εκτείνεται από το 1980 ως το 2000 περίπου με ποσοστά παραοικονομία μεταξύ 15% και 35%, ενώ η δεύτερη μετά το 2000 οπότε και η σκιώδης οικονομία μειώνεται σε επίπεδα της τάξης του 25% ως το 2012. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της τρίτης περιόδου, η οποία αφορά τα έτη 2012-2019, η σκιώδης οικονομία αυξάνεται ελαφρώς και σταθεροποιείται σε επίπεδα ελαφρώς ανώτερα του 30%. Η ανάλυση επίσης κατέδειξε ενδείξεις για μία εμφανώς σημαντική επίδραση της ένταξης της οικονομίας στην Ευρωζώνη καθώς και της κρίσης χρέους που έπληξε την ελληνική οικονομία.
